เจ้านายจากนรกอาจทำให้คุณเครียดจนเป็นโรควิตกกังวล ประสาทเสียจนเกิดภาวะซึมเศร้าได้

 ในสังคมเราจะเจอคนประเภทนี้อยู่บ่อยๆ ในองค์กรหรือหน่วยงานที่มีความเครียดสูงมักจะมีหัวหน้าที่เป็น NPDจึงไม่แปลกว่าทำไมลูกน้องถึงมีความเครียดสูงแต่ผลงานมักไม่ก้าวหน้า

มักมีคำถามเกิดขึ้นว่าทำไมบริษัทถึงยังคนจ้างหรือเลื่อนขั้นคนที่มีบุคคลิคภาพปกพร่องอย่างโรคNPD โรคหลงตัวเองมาเป็นเจ้านายหรือหัวหน้างาน ก็เพราะในความเป็นจริงคนประเภทนี้มีการสร้างภาพที่ดีและเก่งในเรื่องการโน้มน้าวใจให้ผู้บริหารหรือผู้จ้างงานจนทำให้เดาไม่ออกว่าเจามีคุณสมบัติในการเป็นผู้นำที่แท้จริงหรือไม่ และฝ่ายสรรหาบุคคลก็เชื่อว่าเขานั้นจะนำองค์กรสู่ความสำเร็จได้ ซึ่งในความเป็นจริงอาจจะไม่เป็นดั่งตอนแรกที่ให้สัญญาหรือสร้างภาพเอาไว้

อย่างไรก็ตามการได้คนประเภทนี้ขึ้นมาเป็นหัวหน้าอาจเป็นความผิดพลาดครั้งยิ่งใหญ่ และอาจถเป็นการทำร้ายองค์กรอย่างมากเนื่องจากเจ้านายประเภทนี้จะชอบเอาหน้าสร้างภาพ ชอบควบคุมคนอื่น ไม่ใส่ใจความรู้สึกของลูกน้อง มักขาดความเห็นอกเห็นใจคนอื่น และขาดการเชื่อมโยงปฎิสัมพันธ์เอื้อเฟื้อ เกื้อกูลด้านสังคมกับผู้อื่น หากเรากำลังเผชิญกับเจ้านายประเภทนี้อยู่ให้ตระหนักถึงวิธีเอาตัวรอดเพราะเรากำลังเผชิญหน้ากับเจ้านายที่มีปัญหาทางจิตหรือที่เรียกว่า Narcissistic Personality Disorder( NPD) 

ย้อนไปเมื่อหลายสิบปีก่อนในยุคของ Steve Jobs and Jeff Bezos,Rockefeller, Ford, and Disney  อาจให้ความสำคัญกับการทำตัวเป็น super star หรือจ้าง CEO ที่หลงตัวเองและต้องเป็นซุปเปอร์สตาร์ตลอดเวลามาทำงานให้ พวกเขามองว่าหัวหน้าประเภทNPDนี้มีคุณสมบัติที่เป็นประโยชน์ต่อองค์กรอยู่หลายประการ เช่นการสร้างภาพ และไม่สนใจใคร

อย่างไรก็ตามเมื่อโลกเปลี่ยนไปผลวิจัยเผยให้เห็นว่าการจ้างเจ้านายที่เป็นโรค NPDในระยะยาวส่งผลเสียมากกว่าผลดี และยังมีผลกระทบต่อความมั่นคงการเติบโตขององค์กรด้วย

Narcissitic Leadership สร้างความเสียหายให้องค์กรอย่างมากมาย ผลกระทบต่อลูกน้อง เพื่อนร่วมงานที่มักจะเจอคือdark side ของเจ้านาย และมีความบกพร่องต่อการบริหารจัดการคนให้มีประสิทธิภาพนั่นเอง

ประสบการณ์ของคนที่เคยทำงานร่วมกับเจ้านายที่เป็นโรค Narcissistic Personality Disorder(NPD) นั้นเลวร้ายและต้องใช้ความอดทนมากในการเอาตัวรอด มีความปวดหัวรุนแรง เครียด ในบางรายเป็นปัญหาเครียดสะสมและเกิดเป็นโรคซึมเศร้าไปได้

จากผลสำรวจเจ้านายที่มีปัญหาทางจิตอย่าง Narcissistic Personality Disorder( NPD)  มีจำนวนมากในแวดวงการทำงาน ถึงร้อยละ 75% โดยจากรายงานจาก โรเบิรด ฮอร์แกน นักจิตวิทยาและอาจารย์ด้านจิตวิทยาพัฒนาธุรกิจชาวอเมริกันจากมหาวิทยาลัยโคลัมเบีย สหรัฐอเมริกา 

อาจารย์ฮอร์แกนให้เหตุผลว่าบริษัทส่วนใหญ่ต้องการจ้างคนประเภทนี้เพื่อมาทำงานให้บรรลุวัตถุประสงค์บางอย่าง เพราะคนประเภทนี้มุ่งมั่นทะเยอทะยานแต่ผลที่ตามมาคือคนที่ดีที่มีความสามารถในองค์กรไม่สามารถทนทำงานร่วมกับเจ้านายประเภทนี้ได้ บริษัทใหญ่ๆหลายแห่งไม่ได้คำนึงถึงผลกระทบที่ตามมาในระยะยาวเมื่อเปรียบเทียบกันการจ้างงานผู้นำที่ดี กับหัวหน้าที่มีปัญหาทางจิตอย่างNPD

Narcissitc Leadership อาจแสร้งทำเป็นบุคคลที่มีคุณสมบัติเพรียบพร้อมจนบริษัทดูไม่ออกในตอนสัมภาษณ์ คนประเภทนี้จะสร้างภาพได้ดี มีความมุ่งมั่นทำตัวให้เหมือนประสบความสำเร็จ มีการสร้างภาพที่ยิ่งใหญ่ วาดวิสัยทัศน์ที่กว้างไกล มีความมั่นใจในตัวเองสูง ภาพลักษณ์ของเขาจะดูประสบความสำเร็จในทุกด้านทำให้คนอื่นรู้สึกอยากทำงานด้วยแต่อาจไม่ได้เป็นอย่างที่คาดคิดไว้เมื่อได้ทำงานจริง

  คนที่เป็นโรค Narcissistic Personality Disorder( NPD)  มีความอันตรายมากกว่าที่เราคิด คนประเภทนี้มีความระแวงสูง มองทุกคนเป็นศัตรูและพร้อมจะโจมตีให้พินาศหากเขารู้ว่ามีความคิดที่ต่อต้านเขา

ดูเผินๆลักษณะภายนอกจะเหมือนผู้นำทั่วไป  มีภาพลักษณ์ที่โดดเด่น มีความมั่นใจในตัวเองสูง การพบกันผิวเผินหรือคุยด้วยไม่นานไม่สามารถบอกถึงความผิดปกติได้ คนทั่วไปก็มองไม่ออกเช่นกัน หากไม่ได้ร่วมงานหรือมีความเกี่ยวข้องด้านการทำงานด้วยกัน

หัวหน้าที่เป็นโรค NPD  จะมีแต่ความมุ่งมั่นที่จะสร้างภาพลักษณ์ให้เหมือนตัวเองประสบความสำเร็จอย่างรวดเร็ว แต่สิ่งที่จะควบคุมความมุ่งมั่นของเขาคือการถูกหลัวถูกเปิดโปงตัวตนที่แท้จริง ที่ไม่ได้มาจากผลงาน และความสามารถของตนเอง ดังนั้นเขาจะแคร์แต่ภาพลักษณ์ตัวเอง ความสำเร็จไอเดียดีๆ ความพยายาม ความทุ่มเทของลูกน้อง หัวหน้าประเภทนี้จะเอาไปเป็นผลงานตัวเอง และชอบสร้างเหตุการณ์ดราม่า เพื่อเรียกร้องความสนใจ หรือเพื่อจะได้เป็นข้ออ้างในการควบคุมลูกน้องได้

ไม่ใช่เรื่องง่ายที่จะทำงานกับหัวหน้าประเภทนี้ และไม่ต้องหวังความยุติธรรม หรือ ศีลธรรมจากคนเป็นประเภทนี้ เขามักจะตั้งมาตรฐานให้กับลูกน้องสูงเกินไปอย่างไร้เหตุผล และพยายามมองหาจุดอ่อนที่ลูกน้องไม่ถนัด หรือ จุดด้อยเพื่อที่จะโจมตี ทำให้คนที่ทำงานด้วยรู้สึกแย่ไร้ค่าในสิ่งที่กำลังตั้งใจทำอยู่ ซึ่งต่างจากผู้นำที่ดีที่ช่วยกันสนับสนุนให้ลูกน้องเติบโตและเห็นความสำเร็จร่วมกัน การสังเกตหัวหน้าแย่ๆประเภทนี้ให้ดูจากการที่ยังมีลูกน้องคนไหนที่สามารถทำงานร่วมกับเขาได้หรืออยู่ต่ออย่างมีความสุข 

  คนเป็นโรคNarcissistic Personality Disorder( NPD) จะมีอีโก้สูงและความมั่นใจในตัวเองสูง แต่ไม่ใช่คนที่มีอีโก้สูงทุกคนจะเป็นโรคจิตหลงตัวเอง แต่คนเป็นโรคนี้จะมีปัญหาในการพัฒนาตนเองด้านความสัมพันธ์กับลูกน้องหรือคนอื่นๆ เขามักจะรับพนักงานใหม่อยู่ตลอดเวลาเพื่อประโยชน์ของตนเอง คนเข้ามาใหม่จะมองเห็นแต่ด้านดีของเขา ให้การยอมรับและชื่นชมซึ่งนั้นจะทำให้เขารู้สึกดี 

โรคNarcissistic Personality Disorder( NPD) เป็นโรคที่มักขาดความมั่นคงด้านจิตใจ  เพราะฉนั้นจึงต้องหาการยืนยันจากคนอื่นว่าตัวเองเป็นคนสำคัญ หรือ ต้องการคำชื่นชมจากคนอื่นอยู่เสมอๆ

เจ้านายที่เป็นโรค Narcissistic Personality Disorder( NPD)  จะมองหาแต่สิ่งที่จะทำให้ตัวเองประสบความสำเร็จเพื่อโปรโมทตัวเอง หัวหน้าประเภทนี้ ไม่มีวิสัยทัศน์และมองโลกในแง่ร้าย มีทัศนคติเชิงลบ

ซึ่งต่างจากผู้นำที่มีความสามารถจะนำทีมให้ประสบความสำเร็จได้จริง จะมีกลยุธคิดวิเคราะห์ และผลัดดันเป้าหมายให้ไปถึงความสำเร็จ ไม่หลอกใช้คนอื่นและคอยช่วยเหลือลูกน้องอยู่เสมอ ทั้งยังรับฟัง และแชร์ประสบการณ์ รวมทั้งชื่นชมความสำเร็จร่วมกัน

  Narcissistic Personality Disorder( NPD)  มักจะยึดตัวเองเป็นหลักโดยไม่แคร์จิตใจคนอื่น หากเราตัองทำงานกับเจ้านายที่เป็นโรคนี้ เราควรรู้ไว้ว่าคนเป็นโรค Narcissistic Personality Disorder( NPD) เปลี่ยนได้ยากมาก หรือแทบจะเป็นไปไม่ได้เลยที่จะเปลี่ยนแปลงนิสัยคนเหล่านี้ เพราะมันคือโรคทางจิตชนิดหนึ่ง

คนที่เป็นโรค Narcissistic Personality Disorder( NPD)  จะเป็นคนไม่มีความสุขในชีวิต พูดง่ายๆคือไม่มีความสามารถที่จะทำให้ตัวเองมีความสุขได้ คนพวกนี้จะไม่เคารพตัวเองหรือให้เกียรติตัวเอง คิดอยู่เสมอว่าตัวเองเป็นพวกขี้แพ้จะเห็นได้จากการที่พวกเขาจะรู้สึกว่าไม่มีใครทนทำงานกับเขาได้นาน

การทำงานกับเจ้านายประเภทนี้มักมีจุดจบอยู่  3 อย่างคือ การลาออก ถูกไล่ออก หรืออดทนกับการเสียประสาท ถามตัวเองก่อนว่า เราต้องการงานนี้จริงๆ ไหม และพร้อมจะรับมือกับความเครียดจากคนโรคประสาทที่ไม่มีวันแก้ไขได้หรือเปล่า

  การแสดงออกของคนที่เป็น Narcissistic Personality Disorder( NPD) คือ จะเหย่อหยิ่ง ไว้ใจไม่ได้ หรือพึ่งไม่ได้ ไม่แคร์ใคร ยึดตัวเองเป็นศูนย์กลาง ไม่มีความเห็นอกเห็นใจคนอื่น ชอบควบคุม และชอบทำให้คนอื่นรู้สึกด้อย ไร้ความสามารถ

อย่างไรก็ตามหากต้องทำงานกับเจ้านายประเภทนี้ จงอย่าได้หมดหวังกับตัวเอง เพราะเจ้านายแบบนี้ไม่ได้สนใจกับความรู้สึกของคุณ สิ่งที่เขาสนใจมีแค่แต่ตัวเองกับความสำเร็จของเขาเท่านั้น  นักจิตวิทยาวิเคราะห์มองว่าที่มาของคนที่เป็นโรค Narcissistic Personality Disorder( NPD)  เกิดจากพื้นฐานการเลี้ยงดูของครอบครัวที่มี พ่อ –แม่ที่มีลักษณะเช่นเดียวกัน ชอบควบคุม บังคับจิตใจ ดูถูกลูก ทำร้ายลูกด้วยคำพูดหรือการกระทำต่างๆ ทำให้โตขึ้นมา วงจรพฤติกรรมแบบนี้ก็จะวนเวียนและไปทำกับคนอื่น และยากมากที่เจ้าตัวจะตระหนักรู้ถึงปัญหา และยอมรับเพื่อหาทางแก้ไข ปรับปรุงตัว

  ลูกน้องที่จะทำงานกับเจ้านาย ประเภทนี้ได้ต้องมีสภาพจิตใจที่เข้มแข็งพอสมควร และไม่มีใครเคยได้ประโยขน์จากเจ้านายประเภทนี้ และท้ายที่สุดยังต้องสูญเสียความเป็นตัวของตัวเอง เสียบุคคลิกภาพ และ ความเชื่อมั่นที่เคยมี

เจ้านายที่เป็นโรค Narcissistic Personality Disorder( NPD)  จะไม่มีความสามารถในการสอนงาน หรือให้คำแนะนำในการประเมินผลงานในเชิงสร้างสรรค์เพื่อนำมาพัฒนาปรับปรุงเป็นประโยชน์กับลูกน้องได้ 

การทำงานกับคนประเภทนี้ต้องอาศัยความแข็งแกร่งด้านจิตใจเป็นอย่างมาก เพราะสุขภาพจิตจะถูกทำลาย ถูกบั่นทอนทุกวัน และต้องพยายามตระหนักรู้กับตัวเองว่าเรามีสภาพจิตใจอะไรที่เปลี่ยนแปลงไปจากเดิมบ้าง

คนที่ต้องทนทำงานกับเจ้านายที่เป็นโรค Narcissistic Personality Disorder( NPD) ทุกวัน ในที่สุด นิสัยและพฤติกรรมของเขาก็จะเริ่มเปลี่ยนไปเหมือนหรือคล้ายคลึงกับคนประเภทนี้ และนั้นจะทำให้คนที่เป็นโรคจิตประเภท Narcissistic Personality Disorder( NPD) ยอมทนรับการทำงานร่วมกับเขาได้  

ถึงแม้ว่าคุณจะไม่ได้เรียนรู้ตัวอย่างการเป็นเจ้านายที่ดีเพื่อนำไปใช้ในอนาคตได้จากเจ้านายประเภทนี้แต่คุณสามารถลอกเลียนบางอย่างเพื่อตักตวงประโยชน์ให้ตัวเองได้ นั่นคือ การทำตัวให้เหมือนคนประสบความสำเร็จอย่างรวดเร็วเพื่อความอยู่รอด  รีเบคก้า ไนท์ จากนิตยสารฟรอบ แนะนำดังนี้

วิธีเอาตัวรอดจากเจ้านายโรคจิต Narcissistic Personality Disorder( NPD) 

1. Harvard Business Review
2. Forbes
3. https://www.inc.com/amy-morin/studies-show-narcissists-get-promoted-more-often-but-do-they-make-better-leaders.html
4. https://www.bettermindthailand.com/ 
5. https://www.facebook.com/BettermindThailand